Kiedy wystąpi nagłe zatrzymanie krążenia, poszkodowany potrzebuje natychmiastowego podjęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej, automatycznego defibrylatora(AED), pomocy medycznej. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) polega na dostarczeniu tlenu do płuc oraz utlenowanej krwi do mózgu i innych narządów dzięki masażowi pośredniemu serca.
Sprawdzanie reakcji poszkodowanego
Kiedy miejsce jest bezpieczne, delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: Czy wszystko w porządku??
Jeżeli poszkodowany nie odpowiada, poproś świadka, aby zadzwonił pod numer 112 lub 999.
Jeżeli jesteś sam, zadzwoń pod numer 112 lub 999.
Jeżeli jesteś sam i poszkodowanym jest dziecko, podejmij resuscytację krążeniowo-oddechową przez ok. 2 min (5 cykli) i zadzwoń pod numer 112 lub 999.
Udrożnianie dróg oddechowych
- Umieść poszkodowanego na plecach na twardym podłożu.
- Przed rozpoczęciem resuscytacji krążeniowo-oddechowej, udrożnij drogi oddechowe i sprawdź, czy poszkodowany normalnie oddycha.
- Udrożnij drogi oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy. Spowoduje to usunięcie przeszkód w przepływie powietrza do płuc i należy tak postąpić bez względu na to, czy poszkodowany jest przytomny czy nie.
- Wzrokiem, słuchem i dotykiem przez 5-10 s. oceń czy występuje prawidłowy oddech.
- Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, czy oddech jest prawidłowy, postępuj tak, jakby był nieprawidłowy.
RESUSCYTACJA ODDECHOWA
Jeżeli poszkodowany nie oddycha, rozpocznij resuscytację oddechową.
Utrzymując drożność dróg oddechowych, zaciśnij skrzydełka nosa poszkodowanego, używając palca wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole poszkodowanego. Pozostaw usta lekko otwarte, jednocześnie utrzymując uniesienie żuchwy.
UWAGA!Unikaj wdmuchiwania zwiększonej objętości powietrza poszkodowanemu, gdyż może się ono dostawać wówczas do żołądka i powodować komplikacje w dalszym postępowaniu. |
Jest kilka metod prowadzenia resuscytacji oddechowej:
- usta - maska
- usta - nos
- usta - usta
Usta - maska
Maska stanowi barierę pomiędzy ustami poszkodowanego a ustami ratownika. Zastosowanie maski zapobiega możliwości nabycia infekcji oraz niweluje barierę psychiczną.
Usta - nos
Metoda ta ma zastosowanie, jeżeli nie możemy otworzyć ust poszkodowanego lub gdy występuje uraz tej okolicy. Należy ją rozważyć, gdy mamy problemy z utrzymaniem szczelności metodą usta ? usta, gdy poszkodowany jest w wodzie. Wówczas odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, zamknij mu usta i wdmuchuj powietrze przez nos.
Usta - usta
Weź normalny oddech i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że nie ma przecieku powietrza. Wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez ok. 1 s., tak jak przy normalnym oddechu.
Obserwuj, czy klatka piersiowa poszkodowanego się unosi. Tak wykonany oddech jest w pełni efektywny.
Utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu opada jego klatka piersiowa. Ponownie nabierz powietrza i wdmuchnij je do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch oddechów ratowniczych.
Jeżeli wykonane na wstępie dwa oddechy ratownicze nie powodują uniesienia klatki piersiowej jak przy normalnym oddychaniu, to:
- sprawdź jamę ustną i usuń widoczne ciała obce,
- sprawdź, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy zostały wykonane poprawnie.
ZAPAMIĘTAJ!Prowadzenie oddechu zastępczego metodą usta-usta ma bardzo duże znaczenia dla poszkodowanego, jednak czasami bariera psychiczna i obawa przed infekcjami jest tak duża, że nie możesz jej przełamać. W takiej sytuacji uciskaj tylko klatkę piersiową. |
MASAŻ POŚREDNI SERCA
Uciskanie klatki piersiowej wytwarza minimalny przepływ krwi przez mózg i mięsień sercowy. Preferowane jest uciskanie klatki piersiowej dwoma rękami u dorosłego, jedną ręką u dziecka oraz dwoma palcami u niemowlęcia.
Efektywne uciśnięcia klatki piersiowej powinny być energiczne i mocne.
- Podejmując uciskanie klatki piersiowej, za każdym razem powinieneś ułożyć ręce na środku klatki piersiowej.
- Należy uciskać klatkę piersiową z częstotliwością ok. 100 uciśnięć/min.
- Zwracaj uwagę na głębokość uciśnięć (ok. 4-5 cm u dorosłego).
- Wykonuj 30 uciśnięć klatki piersiowej w tempie ok. 100 uciśnięć/min., następnie dwa oddechy i powtarzajm tak, aby wykonać 5 cykli w ciągu 2 minut.
- Kontynuuj resuscytację krążeniowo-oddechową do czasu dostarczenia defibrylatora AED. Wówczas postępuj zgodnie z jego instrukcjami do momentu zauważenia oznak krążenia albo przybycia pomocy medycznej.
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA DOROSŁYCH
1. Upewnij się, czy poszkodowany oraz świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
2. Sprawdź, czy poszkodowany reaguje; potrząśnij go lekko za ramiona i spytaj: Czy wszystko w porządku??.
Jeżeli to możliwe, obróć poszkodowanego na plecy.
3. Poleć świadkowi zdarzenia, aby zadzwonił po wykwalifikowaną pomoc medyczną pod nr 112 lub 999 oraz przyniósł defibrylator AED, jeżeli jest dostępny.
4. Udrożnij drogi oddechowe, odchylając głowę poszkodowanego do tyłu i przyciągając żuchwę do szczęki.
5. Sprawdź, przez 5-10 sek., czy poszkodowany oddycha; patrz, czy unosi się klatka piersiowa, słuchaj i wyczuj ruch powietrza. Jeżeli poszkodowany oddycha, ułóż go w pozycji bezpiecznej ustalonej i sprawdzaj jego stan.
6. Jeżeli poszkodowany nie oddycha, wykonaj dwa oddechy ratunkowe (każdy po 1 sek.). Jeżeli nie uzyskasz ruchu klatki piersiowej, sprawdź drożność dróg oddechowych.
7. Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej:
- ułóż nadgarstek jednej ręki w połowie mostka poszkodowanego;
- ułóż nadgarstek drugiej ręki na pierwszym nadgarstku;
- spleć palce obu rąk;
- pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4-5 cm;
- po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością ok. 100/min.;
- okres uciskania i zwalniania ucisku powinien być taki sam;
- udrożnij drogi oddechowe i wykonaj dwa wdechy (każdy po 1 sek.);
8. Kontynuuj cykle: 2 oddechy na 30 uciśnięć mostka do czasu powrotu samoistnego krążenia, dostarczenia defibrylatora AED (wówczas dostosuj się do jego komend) lub przybycia pomocy medycznej.
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA DZIECI
1. Upewnij się, czy poszkodowane dziecko oraz świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
2. Sprawdź, czy poszkodowane dziecko reaguje. Potrząśnij je lekko za ramiona i spytaj: Czy wszystko w porządku??. Jeżeli to możliwe, obróć poszkodowane dziecko na plecy.
3. Poleć świadkowi zdarzenia aby zadzwonił po pomoc medyczną pod nr 112 lub 999 oraz przyniósł defibrylator AED, jeżeli jest dostępny.
4. Udrożnij drogi oddechowe, odchylając głowę do tyłu i przyciągając żuchwę dziecka.
5. Sprawdź przez 5-10 sek., czy dziecko oddycha, patrz, czy unosi się klatka piersiowa, słuchaj i wyczuj ruch powietrza. Jeżeli dziecko oddycha, ułóż je w pozycji bezpiecznej ustalonej i sprawdzaj jego stan.
6. Jeżeli dziecko nie oddycha, delikatnie usuń widoczne ciała obce, mogące powodować niedrożność dróg oddechowych, wykonaj pięć pierwszych oddechów ratunkowych (każdy po 1 sek.).
7. Jeżeli nie uzyskasz ruchu klatki piersiowej, sprawdź drożność dróg oddechowych i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej:
- ułóż nadgarstek albo dwie ręce w połowie klatki piersiowej;
- uciśnięcia powinny być na tyle silne, aby obniżyć mostek do ok. 1/3 głębokości klatki piersiowej;
- należy uciskać klatkę piersiową z częstotliwością ok. 100 ucisków/min.;
- po 30 uciśnięciach klatki piersiowej należy udrożnić drogi oddechowe i wykonać dwa wdechy (po 1 sek. każdy);
- uciskanie klatki piersiowej i oddechy powinno się kontynuować w stosunku 30:2.
8. Kontynuuj cykle 2 oddechy na 30 uciśnięć mostka do czasu powrotu samoistnego krążenia, dostarczenia defibrylatora AED (wówczas dostosuj się do jego komend) lub przybycia pomocy medycznej.
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA NIEMOWLĘCIA
1. Upewnij się, czy poszkodowane niemowlę oraz świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
2. Sprawdź, czy poszkodowane niemowlę reaguje, potrząśnij je lekko za ramiona. Jeżeli to możliwe, obróć poszkodowane niemowlę na plecy.
3. Poleć świadkowi zdarzenia, aby zadzwonił po pomoc medyczną pod nr 112 lub 999.
4. Udrożnij drogi oddechowe niemowlęcia. Ułóż głowę niemowlęcia w pozycji neutralnej i unieś brodę.
5. Sprawdź, przez 5-10 sek. czy niemowlę oddycha; patrz, czy unosi się klatka piersiowa, słuchaj i wyczuj ruch powietrza. Jeżeli niemowlę oddycha, obserwuj jego stan.
6. Jeżeli niemowlę nie oddycha, delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować niedrożność dróg oddechowych, wykonaj pięć pierwszych oddechów ratunkowych (każdy po 1 sek.).
7. Jeżeli nie uzyskasz ruchu klatki piersiowej sprawdź drożność dróg oddechowych i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej:
- gdy jest jeden ratownik zaleca się masaż opuszkami dwóch palców; gdy jest dwóch ratowników należy użyć dwóch kciuków i dwóch dłoni obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia;
- palce należy ułożyć w połowie mostka;
- uciśnięcia powinny być na tyle silne, aby obniżyć mostek do ok. 1/3 głębokości klatki piersiowej;
- należy uciskać klatkę piersiową z częstotliwością ok. 100 uciśnięć/min.
8. Powtarzaj cykle 2 oddechy na 30 uciśnięć mostka do czasu powrotu samoistnego krążenia lub przybycia pomocy medycznej.
